Sara Xatunun Diplomatik Fəaliyyəti

Sara xatun ağqoyunlu dövlətinin möhkəmləndirilməsində onun xarici siyasətinin müəyyənləşdirilməsində və həyata keçirilməsində mühüm rol oynayıb.

Sara xatunun diplomatik fəaliyyəti. Cəlaləddin əli bəyin həyat yoldaşı uzun həsənin və cahangir mirzənin anası. Sara xatun azərbaycanın ilk diplomat qadını sayılan şəxs. O uzun həsənin ən məsul diplomatik tapşırıqlarını böyük səylə və müvəffəqiyyətlə həyata keçirirdi. Sara xatun ağqoyunlu dövlətinin möhkəmləndirilməsində onun xarici siyasətinin müəyyənləşdirilməsində və həyata keçirilməsində mühüm rol oynayıb.

Sara xatun qeyrətli qadın diplomat və hərbi istedada qadir bir insan olmuşdur. Belelikle sara xatunun uzaqgorenliyi hesabina baxmayaraq ki ebu seidin qosunu uzun hesenden qat qat artiq idi uzun hesen qalib gelmisdir. Osmanlı devleti meşrutiyet devrinde dünya politikasında yalnız bir devletti ve girit ile bosna nın kaybında bu açıkça görüldü. Bu sülh hələlik əlimizdə olan məlumata görə sara xatunun xarici ölkə hökmdarları ilə bağladığı ilk müqavilələrdən biridir.

Sara xatun uzaq tarixi keçmişimizdə yaşasada onun siyasi mədəniyyəti diplomatik fəaliyyəti və şəxsi şücaəti gələcək nəsillər üçün də örnəkdir. Azərbaycan qadınları tarix boyu müdrik uzaqgörən vətənə torpağa və ailəsinə sədaqətli olmuş və zamanın bütün sınaqlarından alnıaçıq üzüağ çıxmağı bacarmış çətin məqamlardan çıxış yolunu düzgün seçərək. əslində sara xatunun adı saray xatun olmuşdur lakin azərbaycan dilində artıq sara xatun kimi yazılış normaya çevrilib. Sara xatun uzaq tarixi keçmişimizdə yaşasada onun siyasi mədəniyyəti diplomatik fəaliyyəti və şəxsi şücaəti gələcək nəsillər üçün də örnəkdir.

Ağqoyunlu dövrünün ən görkəmli tarixçisi əbubəkr tehrani yazır ki sara xatun qaraqoyunlu cahanşahla danışıqlar aparmaq məqsədi ilə onun yanına gəlmiş bu zaman rüstəm tərxanın düşərgəsində olmuşdur. Osmanlı devleti italya nın uzun vadeli diplomatik süreçle diğer devletlerin desteğini almasına karşılık haklı olduğu bir konuda bile destek alamadı ve. O oğlu ağqoyunlu hokümdari uzun həsənin ən məsul diplomatik tapşırıqlarını böyük səylə və müvəffəqiyyətlə həyata keçirirdi. Bir diplomat kimi sara xatunun fəaliyyətində onun sultan ii mеhmеdlə bağladığı 1461 ci il yassıçəmən sülhünün böyük əhəmiyyəti var.

Bele qadinlar az olsada indide var tesekkur ceylan xanim xeber ucun. Onun diplomatik bacarığı azərbaycan tarixində silinməz izlər qoydu.